Beylerbeyi ve çevresinin yerleşim alanı olarak kullanılması tarihte oldukça gerilere, Bizans dönemine kadar gitmektedir. Farklı tarihsel dönemlerde inşa edilen yapıların ardından Sultan II. Mahmud (1808-1839) döneminde yaptırılan ahşap sarayın yanmasıyla Sultan Abdülaziz, 1863-1865 yılları arasında sarayı ve ek binaları yaptırmıştır. Mâbeyn ve Harem bölümlerinden oluşan saray ana binası ziyarete açıktır. Deniz Köşkleri ile üst set bahçelerle büyük havuzun etrafındaki Sarı Köşk, Mermer Köşk ve saltanat atlarını barındırmak amacıyla inşa edilmiş olan Ahır Köşk ise ziyarete kapalıdır.

Beylerbeyi Sarayı yazlık bir saraydır. Özellikle yabancı devlet misafirlerinin ağırlanmasında kullanılmıştır. Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph (1869), Fransız İmparatoriçesi Eugénie (1869), Karadağ Prensi Nikola (1874) ve Alman İmparatoru II. Wilhelm gibi çok sayıda konuk burada ağırlanmıştır. Sultan II. Abdülhamid de tahttan indirildikten sonra hayatının son altı yılını burada geçirmiş ve 1918’de bu sarayda vefat etmiştir.

Çeşitli Batı üsluplarının Doğu üsluplarıyla kaynaştırıldığı sarayın iç mimarisi, kullanım özellikleri bakımından Türk evi planına benzemektedir. Bodrumla birlikte üç katlı olarak yapılmış olan sarayda 24 oda, 6 salon yer almaktadır. Taban döşemeleri, Mısır’dan getirtilen hasırlarla kaplıdır. Türk-Hereke yapımı halılar; Fransız Baccarat kristalinden avizeler; İngiliz, Fransız ve İstanbul-Haliç Tersanesi’nde yapılmış saatler ile Çin, Japon, Fransız, Alman ve Türk (Yıldız) porseleni vazolar, sarayın oda ve salonlarının dekorasyonunu tamamlamaktadır. 

Beylerbeyi Sarayı’na Bağlı Ek Yapılar ve Bahçeler

Mermer Köşk: 1829-1832 yılları arasında Sultan II. Mahmud tarafından av köşkü olarak yaptırılan, içinde havuz ve sebili de bulunan Mermer Köşk, ismini dış duvarlarının mermerden yapılmış olmasından almaktadır.

Sarı Köşk: Mermer Köşk’ün yakınında yer alan Sarı Köşk, bir cephesiyle ormanlık alanın içerisinde yer alırken diğer cephesiyle dışarı doğru açılmaktadır. Bodrum üzerine iki kat olarak tasarlanan köşk, gerek tavan süslemeleri gerekse iç dekorasyonu ile birlikte döneminin özgün örneklerinden biridir. 

Ahır Köşkü (Has Ahır): Mermer Köşk’ün ilerisinde saray bahçesinin son seddi üzerinde yer alan bu köşkte, Osmanlı’nın at kültürüne bakışını yansıtan özellikler bulunmaktadır. Giriş bölümünün tavanlarında at ve diğer hayvan figürleri resmedilmiştir. Ahır kısmı sağlı-sollu 20 bölümden oluşmaktadır. Avize ve diğer unsurlarda at başları ve gözlerini konu alan kabartmalar göze çarpmaktadır. 

Saray Bahçeleri: 19. yüzyılın prestij yapılarından biri olan Beylerbeyi Sarayı’nın yukarıya doğru uzanan, birbirine merdiven ve rampalarla bağlanmış bahçelerinin günümüze kalan toplam alanı 70 dönüm civarındadır. Hasbahçedeki manolya ve kestane ağaçları ile Harem bahçesindeki ıhlamur ve setlerdeki Boğaziçi’nin simgesi erguvanların, Sultan II. Abdülhamid döneminde dikildiği bilinmektedir.

Deniz Köşkleri: Deniz köşkleri biri Mâbeyn, diğeri Harem’de (Valide sultana ait) olmak üzere çift olarak yapılmıştır. Birer bahçe kameriyesi görünümünde olan köşkler, belgelerde “çadır köşkleri”, “nevresm” (yeni tasarım, yeni model) köşkleri gibi tasarımın özgünlüğüne işaret eden isimlerle tanımlanmıştır. Köşklerin sekizgen örtüsü, çeşitli hayvan figürlerinden oluşan resimlerle bezelidir.

• Müze Kart; aşağıdaki istisnalar hariç, Milli Saraylar Başkanlığına bağlı bütün saray, köşk, kasır, müze ve tarihi fabrikalarda geçerlidir.
  • Topkapı Sarayı’nın Harem ve Aya İrini bölümlerinde, Dolmabahçe Sarayı Selamlık bölümünde, Milli Saraylar Beykoz Cam ve Billur Müzesi ile Küçüksu Kasrı Mesire Alanı ve Beykoz Mecidiye Kasrı Mesire Alanı'nda Müzekart geçmemektedir.
  • Dolmabahçe Sarayı’nın Selamlık bölümünü ziyaret etmek isteyen Müzekart sahibi yerli ziyaretçiler için indirimli Selamlık bileti hizmeti sunulmaktadır.
• Kombine Biletlerde;
  • Topkapı Sarayı Kombine Biletleri, satın alındığı tarihten itibaren 1 gün süreyle geçerlidir.
  • Dolmabahçe Sarayı Kombine Biletleri satın alındığı tarihten itibaren 1 ay süreyle geçerlidir. Bu süre, farklı mekanlarda kullanım için geçerlidir. 1 aylık süre içinde aynı mekân sadece 1 defa gezilebilir.
• Yerli/yabancı 0-6 yaş arası bütün ziyaretçiler için saray, köşk, kasır, müze ve tarihi fabrikalar ücretsizdir.
• Öğrenci kimlik belgesini ibraz eden 07-25 yaş arasındaki öğrencilere indirimli bilet hizmeti sunulmaktadır.
  • Topkapı Sarayı, 18 yaşından küçük T.C. ve K.K.T.C. vatandaşları için ücretsizdir. 18-25 yaş (25 yaş dâhil) arası T.C. ve K.K.T.C. vatandaşı öğrenciler için Topkapı Sarayı’nda indirimli bilet geçerlidir.
  • Yabancı öğrenciler, indirimli biletin 2 katı ücretle gezerler.
  • 12-25 yaş arası yabancı öğrencilerden Uluslararası Öğrenci Kimlik Kartını (ISIC: International Student Identity Card) fiziki olarak ibraz edilmesi talep edilir.
• Milli Saraylar Beykoz Cam ve Billur Müzesi, 12 yaşından küçük yerli/yabancı ziyaretçiler için ücretsizdir.
• Milli Saraylar Başkanlığına bağlı saray, köşk, kasır, müze ve fabrikalara 20 kişi ve üstü ziyaretçi getiren tur şirketlerine %20 indirim uygulanır.
• Tematik Turlar, 3 tam ve üzeri bilet ile gerçekleştirilir.
• Resmi tatil ve dini bayramlar; saray, köşk ve kasırların kapalı olduğu günlere denk geldiğinde; saray, köşk ve kasırlar ziyarete kapalı olacaktır.
• Saray, Köşk ve Kasırlarımıza silah ile girmek yasaktır. (Kolluk kuvveti dahil)